TPHCM vừa công bố trên 118.400 chỉ tiêu tuyển sinh học nghề năm 2008. Theo lãnh đạo các trường nghề, tất cả các điều kiện về cơ sở vật chất, nguồn lực giảng viên nhằm đảm bảo đào tạo hiệu quả chỉ tiêu trên đã sẵn sàng.
Lựa chọn hàng đầu vẫn là cao đẳng, đại học
Tuy nhiên, vấn đề mà nhiều trường lo lắng nhất là làm sao tuyển được học viên khi mà phần lớn học sinh thường không bao giờ lựa chọn trường nghề để làm con đường tiến thân hay vào đời.
Trong dịp thi tốt nghiệp THPT vừa rồi, chúng tôi đã tiến hành một cuộc thăm dò ý kiến nhỏ đối với học sinh, phụ huynh ở một số hội đồng thi với một câu hỏi duy nhất: “Có dự định vào học các trường nghề không?”. Phần lớn câu trả lời đều là “không”. Số ít cho biết thêm, có thể vào trường nghề nếu như không vào được CĐ, ĐH nhưng vào “học tạm” nghề chờ đến năm sau thi tiếp vào CĐ, ĐH!
Thực trạng trên là hệ quả tư duy xã hội coi trọng bằng cấp, khoa cử kéo dài suốt nhiều năm qua. Cho đến nay, tình hình tuy có vẻ khá hơn khi nhu cầu nhân lực có nghề phục vụ cho quá trình phát triển kinh tế-xã hội ngày càng tăng mạnh, người học nghề đã có “chỗ đứng” trong xã hội, tuy nhiên chừng đó chưa đủ để việc học nghề được xã hội quan tâm đúng mức.
“Thậm chí một số địa phương vẫn áp dụng chính sách “quy hoạch” cán bộ lấy tiêu chí là trung học chuyên nghiệp, CĐ, ĐH chứ không chịu tuyển dụng cán bộ có trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề (TCN-CĐN)” – Phó Hiệu trưởng Trường CĐN Kỹ thuật công nghệ TPHCM Đỗ Trọng Phụng cho biết thêm. Một giám khảo tham gia chấm thi trong Hội thi Tay nghề trẻ TP năm 2008 thừa nhận, một học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp trường, cấp TP ai cũng biết đến và được tuyên dương xứng đáng, trong khi một học viên đạt giải nhất về nghề cấp TP thậm chí là cấp quốc gia cũng chẳng mấy ai quan tâm!
Hệ thống trường nghề tự khẳng định vị trí
Chủ tịch Hội Dạy nghề Việt Nam Nguyễn Thị Hằng trong một chuyến làm việc tại TPHCM cho biết, Nhà nước đang có những chính sách, chiến lược phát triển hệ thống trường nghề để đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn lực cho đất nước. Để xã hội thừa nhận, không còn cách nào khác các trường nghề phải tự khẳng định vai trò, vị trí của mình trên cơ sở nâng cao chất lượng đào tạo. Và kết quả bước đầu cho thấy rất nhiều trường nghề đã khẳng định được tên tuổi, thương hiệu bằng hiệu quả chất lượng đào tạo.
Lãnh đạo Trường Trung cấp nghề In TPHCM không do dự khi cho biết, mỗi khóa trường tuyển khoảng 250 học viên và bắt đầu vào đợt thực tập ở năm cuối, 100% học viên đều đã được các đơn vị “đặt hàng” tuyển dụng hết. Thành viên Ban giám hiệu Trường Trung cấp nghề An Đức Huỳnh Thị Thu Hằng cũng cho biết, tuy trường chỉ mới thành lập hơn 2 năm nhưng số lượng học viên đào tạo ra không đáp ứng đủ nhu cầu tuyển dụng của các doanh nghiệp.
Nhiều học viên học tiếp tục học liên thông lên CĐ, ĐH khi ra trường đều được tuyển dụng vào các vị trí quản lý và được doanh nghiệp đánh giá cao về chuyên môn, nghiệp vụ. Một số trường xét tuyển mỗi khóa lên đến hàng ngàn học viên như Trường Trung cấp nghề Kỹ thuật Công nghệ Hùng Vương, Trường CĐ Nghề TP…, 100% học viên ra trường đều được tuyển dụng hết nhưng cũng không đáp ứng đủ nhu cầu thực tế.
Để học nghề không còn là lựa chọn cuối cùng…
Theo ý kiến của một giáo viên đang giảng dạy tại một trường THPT tư thục ở TPHCM, việc học nghề phải được định hướng cho học sinh ngay từ khi còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Trong một lớp học không thể tất cả mọi học sinh đều có thể “chen chân” vào con đường CĐ, ĐH. Nghĩ rộng ra, một xã hội không thể có chuyện tất cả mọi người đều làm “thầy” cả, trong khi nguồn lực để phát triển đất nước chính là những người thợ được đào tạo tại các trường nghề. Nhưng để định hướng cho học sinh lựa chọn vào trường nghề cần phải có sự “đồng thuận” từ phía phụ huynh. Một khi phụ huynh vẫn còn kỳ vọng, định hướng con em vào con đường duy nhất để tiến thân là CĐ, ĐH thì “học nghề là lựa chọn cuối cùng” sẽ là điều khó thay đổi.
Để thay đổi cách nhìn của phụ huynh, nói cách khác là thay đổi nhận thức của xã hội về học nghề, hệ thống trường nghề – người học nghề cần phải có một vị trí xứng đáng trong xã hội. Nhà nước, với vai trò quản lý của mình, cần có những chính sách để góp phần đưa vị trí trường nghề lên tầm cao của nó bởi trong thực tế, vẫn còn một số chính sách góp phần “duy trì” vị thế “độc tôn” của các trường CĐ, ĐH khiến cho hệ thống trường nghề cố “ngoi” lên cũng gặp khó.
PGS-TS Tạ Văn Thành dẫn chứng, Nhà nước đã cho ra đời hệ thống trường nghề nhưng vẫn cho phép hệ thống các trường CĐ, ĐH duy trì hệ trung học chuyên nghiệp, cho phép đào tạo nghề từ trung cấp cho đến ĐH. Trong khi xã hội vẫn còn coi trọng bằng cấp thì với quy định này, Nhà nước đã vô tình “tiếp tay” để học viên chọn lựa trường CĐ, ĐH chứ không chịu đi vào trường nghề, trong khi xét hiệu quả đào tạo, trường chuyên dạy nghề chắn chắn sẽ đào tạo nghề bài bản hơn trường CĐ, ĐH dạy thêm nghề!
Ngoài ra, các chính sách tuyển dụng, đề bạt cán bộ cũng cần có quy định xem người có bằng nghề tương đương với các bằng khác để xã hội phải xem trường nghề – học nghề – bằng nghề là những tiêu chuẩn cao quý không kém gì trường đại học – bằng đại học.
Theo SaiGonGiaiPhong
