(hieuhoc_hieuhoc.com) Từ những công bố của nhiều Sở GD&ĐT về số lượng hồ sơ đăng ký dự thi vào đại học, cao đẳng năm 2011, nhiều người không khỏi giật mình và lo lắng: “Vì sao khối C (khối ngành khoa học xã hội) ngày càng thưa vắng?”
Theo cán bộ tuyển sinh của một số sở GD&ĐT và phòng đào tạo các trường ĐH, tình trạng ngày càng ít thí sinh lựa chọn khối C và các ngành khoa học xã hội là nghiêm trọng và đáng lo hơn việc sụt giảm đột biến của một năm. Vì nó cho thấy xu thế thí sinh, xã hội đang ngày càng quay lưng lại với khối C… và rất nhiều ý kiến khác nhau bàn về tình trạng này. Trong đó có khá nhiều câu chuyện của những người trong cuộc:
Đầu ra khó khăn
Nhiều người bảo thí sinh thực dụng khi theo các nhóm ngành khối A, B mà không theo các nhóm ngành xã hội khối C. Riêng tôi lại nghĩ rằng đây là quyết định khá chính xác, ai cũng nói về mức độ quan trọng của khối C, về những ước mơ, tôi cũng đồng ý. Nhưng lựa chọn giữa ước mơ và cuộc sống thì bạn sẽ chọn vế nào? Đầu ra khó khăn, mức lương và chế độ đãi ngộ không ổn định chính là vật cản lớn nhất ngăn cản các bạn thí sinh đăng ký vào nhóm ngành này. Và cách vực dậy nhóm ngành này cũng chính là việc khắc phục những trở ngại đó. Sinh viên (phuonghoanglua220@…)
Ít nhu cầu
Khi cầu xã hội không có nhiều thì cung tất yếu phải giảm. Để tăng cung thì phải tăng việc làm, tăng thu nhập cho người học chuyên ngành khoa học xã hội. Bản thân tôi học xã hội học, tốt nghiệp từ năm 2006 đến giờ này vẫn còn lao đao tìm việc. ĐẶNG NGỌC MINH (thanthienminh@…)
Khó tìm việc
Không thể không thừa nhận rằng nếu sinh viên tài giỏi thì việc theo học đúng sở thích sẽ có sức bật rất lớn và thành công hơn. Nhưng thực tế chuyện xin việc làm đối với những người học ngành khoa học xã hội là vô cùng khó khăn. Có thể nhiều người cho rằng cần phải có ước mơ, hoài bão nhưng cũng không ít người hằng ngày phải nghĩ làm sao kiếm được việc làm, kiếm thêm thu nhập để trang trải cuộc sống gia đình. B.Đ. (ocbuuvang1983@…)
Không hấp dẫn
Khối C thưa vắng thí sinh, theo tôi, không hẳn là do việc đào tạo các ngành nghề khoa học xã hội yếu kém mà còn có thể do phải thi ba môn văn, sử, địa. Trong khi đó, khi có một ngành tuyển cả hai khối C và D, nhiều thí sinh sẽ ưu tiên chọn khối D vì khối thi này có các môn toán, văn và tiếng Anh được các trường THPT dạy kỹ và cũng không phải học bài nhiều như các môn khối C. Nếu thật sự “nóng” và có chỗ đứng, thí sinh sẽ tự đăng ký thi. PHÚC ĐOÀN (kiugfractal161@…)
Xin đừng phê phán!
Bản thân tôi trước đây cũng học khối C. Tuy nhiên, bây giờ các ngành khoa học xã hội được đào tạo tại chức, từ xa tràn lan. Sinh viên chính quy ra trường không có việc làm, thử hỏi ai dám đầu tư cho con học khối C. Giới trẻ bây giờ quay lưng với khối khoa học xã hội để tìm một nghề nào đó kiếm nhiều tiền và nhanh chóng cũng là chuyện dễ hiểu. Xin đừng phê phán, hãy nhìn lại chất lượng đào tạo cũng như thực trạng các sinh viên ngành khoa học xã hội ra trường xin việc như thế nào. T.T.THẢO (thaocssh1984@…)
Tôi chọn nhầm đường
Tôi đã từng thi khối C (do cấp III học ban C) vào một trường ĐH chính quy có tiếng tăm tại TP.HCM. Một số thầy cô của trường đã nói thật với chúng tôi rằng: các em học ngành này chỉ có thể đi dạy, viết văn, viết sách, báo… nhưng có mấy ai giàu có bằng những việc này đâu. Tôi tốt nghiệp ra trường với tấm bằng loại khá. Sau hai năm làm đủ việc, cuối cùng tôi được nhận vào làm trong một cơ quan nhà nước của tỉnh với mức lương khởi điểm 530.000 đồng/tháng.
Đến nay đã bảy năm công tác, mức lương của tôi chỉ vỏn vẹn 1.949.000 đồng/tháng. Đồng lương ấy chỉ nuôi nổi một mình tôi nếu tính toán thật kỹ và ít đi đám tiệc, nhưng lo cho con cái nữa thì tôi không đủ sức. Ba mẹ còn phải chu cấp thêm khi thấy vợ chồng tôi quá khó khăn. Tôi cảm thấy rất xấu hổ và mặc cảm với người thân, bạn bè, nhất là hàng xóm láng giềng. Mỗi lần ngẫm nghĩ tôi cứ cảm thấy ghét ban C, ghét chương trình phân ban thí điểm, học ban C thì phải thi vào khối C và ghét bản thân mình đã chọn nhầm đường. THU HỒNG (hoabienxanhes@…)
Hết sức đáng lo ngại
PGS Văn Như Cương (hiệu trưởng Trường THPT Lương Thế Vinh, Hà Nội): Sự sụt giảm này là tất nhiên bởi đầu ra của nhóm ngành xã hội thấp, cách dạy, sách giáo khoa, chương trình của chúng ta lặp đi lặp lại, ít đổi mới làm giảm đi sự hứng thú trong học tập của học sinh. Nếu không có gì thay đổi, sự sụt giảm này sẽ còn tiếp tục. Đó là điều hết sức đáng ngại.
Việc tập trung vào phát triển kinh tế, sáng tạo các công cụ kỹ thuật phục vụ đời sống, sản xuất là cần thiết nhưng nếu một xã hội mà không chú trọng khoa học xã hội nhân văn, con người sẽ phát triển thế nào?
Không thể trách thí sinh
* PGS.TS Phạm Văn Chín, phó trưởng phòng đào tạo Trường ĐH Sư phạm Hà Nội: Tỉ lệ hồ sơ đăng ký dự thi khối C giảm liên quan đến thực tế sử dụng, đãi ngộ lao động cũng như chính sách tuyển sinh hiện nay của các trường. Số trường, ngành tuyển sinh khối C đang có xu hướng giảm dần do thấy khó tuyển, nhiều trường mở rộng thêm khối thi hoặc thay bằng khối D.
Chúng ta không thể trách thí sinh là tại sao chỉ đổ xô vào các khối khác mà ghẻ lạnh với khối C khi chỉ tiêu khối C ít, các ngành học không mang lại lợi ích thiết thực với đời sống cá nhân họ như xin việc khó, lương thấp…
Tăng cường tuyển sinh và đào tạo
* Theo GS Nguyễn Minh Thuyết, Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Văn hoá Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội, đối với những ngành KHXH, không nhất thiết phải đào tạo chạy theo số lượng. Chỉ cần tập trung đào tạo những chuyên gia thật sự, tuyển sinh những thí sinh có chất lượng. Chỉ vì không có thí sinh thi mà tuyển “vớt” thì vô hình trung khiến cho ngành khoa học xã hội ngày càng yếu đi.
* Thầy Nguyễn Văn Nhã, Trưởng ban đào tạo ĐH Quốc Gia Hà Nội (ĐHQGHN) thì cho rằng, chất lượng ngành KHXH những năm gần đây giảm, vậy có nhất thiết phải tuyển sinh các ngành KHXH theo khối không, là vấn đề nên được xem xét. ĐHQGHN sẽ xây dựng một đề án, một số ngành KHXH và NV sẽ tuyển sinh đầu vào khối A, D. Như vậy, không chỉ mở rộng cơ hội lựa chọn ngành nghề cho thí sinh, mà sẽ tuyển được những sinh viên có năng lực tư duy như khối A nhưng lại thích những môn khoa học về chính trị, lý luận, lịch sử, triết học..
* TS Phạm Mạnh Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ Tư vấn Tâm lý trường ĐHKHXH và NV, ĐHQGHN cho rằng: hình thức tuyển sinh theo khối không còn phù hợp nữa và chỉ còn tồn tại ở Việt Nam. Việc đánh giá năng lực học tập có nhiều cách khác nhau, không nhất thiết phải là 3 môn thi mặc định nào đó mà không phải là những môn khác. Mặc định khối thi là một sản phẩm của cơ chế đào tạo cũ, giờ không còn phù hợp. Tại nhiều nước châu Á, trong quá trình đào tạo, tuỳ theo năng lực cá nhân để định hướng nghề nghiệp. Vì vậy, thi theo khối dẫn đến trường mở khối A ngày càng nhiều, cơ hội cho những ngành thi khối A ngày càng cao, thí sinh buộc phải lựa chọn phương án an toàn nhất. Điều đó lý giải vì sao trong đăng ký dự thi, khối A ngày càng “áp đảo” còn khối C luôn rơi vào cảnh “chợ chiều”.
* Đồng quan điểm, Giáo sư Phạm Minh Hạc, nguyên Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho rằng: việc đưa khối A vào khối ngành KHXH là việc mà nhiều nước đã làm từ thế kỷ 20. Chẳng hạn, ngành Tâm lý, Ngôn ngữ, không nhất thiết phải thi Văn, Sử, Địa mà thi Toán, Sinh hay Vật Lý cũng được bởi cũng cần nghiên cứu về logic xác suất, tần số của từ… Nhiều em có sở thích, năng lực về môn KHXH nhưng lại khó khăn trong học 1 trong 3 môn của khối C, do đó, tuỳ theo từng ngành mà có những chính sách tương ứng.
Thị trường lao động là tiếng nói quyết định
Một nguyên nhân rõ ràng hơn, được nhiều người nhắc đến, là nhu cầu của thị trường lao động ở những thành phố lớn: học khối ngành kinh tế, kỹ thuật dù kiến thức có bình thường thì vẫn có nhiều cơ hội việc làm, trong khi xuất sắc ngành khoa học xã hội, chưa chắc đã xin được việc đúng với chuyên môn.
Việc người lao động tập trung vào khối ngành mang lại nhiều giá trị kinh tế là quy luật tất yếu. Đã là quy luật điều tiết của thị trường thì không thể dùng biện pháp cứng rắn để thúc ép, thay đổi. Có lẽ lúc này, thay vì đào tạo dàn trải, nên tập trung vào đào tạo một nhóm “tinh tuý” trong lĩnh vực KHXH làm hạt nhân, dẫn dắt, định hướng cho sự phát triển KHXH, khi nền kinh tế đất nước đã vượt lên một bậc nào đó. Lúc đó, khối C hay khối các ngành KHXH dựa theo nhu cầu thật sự cần của xã hội, tự nó sẽ vượt qua cơn bão của thị trường lao động, kéo cán cân lao động phù hợp với quy luật phát triển kinh tế – xã hội.
Tuấn Phong tổng hợp (hieuhoc_hieuhoc.com)
