Không có gì thoải mái bằng việc sau một ngày làm việc vất vả được ngủ một giấc ngủ ngon. Tuy nhiên, không phải ai cũng có được giấc ngủ ngon như vậy, nhiều người phải đối mặt với chứng rối loạn giấc ngủ kỳ lạ được gọi là rối loạn hành vi giấc ngủ REM.
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM là gì?
Giấc ngủ REM là một giai đoạn của chu kỳ ngủ, thường xảy ra từ 1 tiếng rưỡi – 2 tiếng trong một giấc ngủ bình thường. Các nghiên cứu thống nhất chia giấc ngủ làm 2 giai đoạn, gồm NREM (non rapid eye movement – không cử động mắt nhanh) và REM (rapid eye movement – cử động mắt nhanh). Khi giấc ngủ đạt tới trạng thái REM, mắt của ta di chuyển nhanh, liên tục có những giấc mơ. Giấc ngủ REM còn được gọi là giai đoạn ngủ “mơ”. Chức năng của giấc ngủ là phục hồi, cung cấp thời gian nghỉ ngơi và hồi phục cho cơ thể. Trong giai đoạn REM của giấc ngủ, cơ thể tạm thời ở trạng thái tê liệt cơ.
Ở những người bị rối loạn giấc ngủ REM (REM Sleep Behavior Disorder – RBD), những tê liệt này thường không có. Việc thiếu tạm thời sự tê liệt cơ khiến cho người mắc RBD trở nên bị kích động về thể chất: có thể nói chuyện, hét lên, vung mạnh tay chân, đánh nhau trong lúc ngủ.
Trong một số trường hợp, người mắc RBD có thể làm bị thương bản thân hoặc người ngủ chung giường. Hành vi bạo lực thể chất gia tăng cấp độ nếu người đó đang có một giấc mơ bạo lực hoặc ác mộng. Bệnh này thường gặp ở nam giới trên 50 tuổi, rất hiếm thấy ở phụ nữ và trẻ em.
Nguyên nhân
Nguyên nhân gây ra rối loạn hành vi giấc ngủ Rem thường gặp ở người mắc một số bệnh như: thoái hóa thần kinh như Parkinson, teo đa hệ thống, bệnh thể Lewy lan tỏa… Rối loạn giấc ngủ REM có thể là tiền thân của một số bệnh thoái hóa cơ tim. Một nghiên cứu cho thấy, 38% bệnh nhân bị RBD phát triển các triệu chứng của bệnh Parkinson khoảng 12 – 13 năm sau đó.
Những người sử dụng thuốc trầm cảm cũng có thể mắc bệnh. Các nghiên cứu cho thấy, thuốc chống trầm cảm kích hoạt rối loạn hành vi giấc ngủ REM trong khoảng 6% người dùng. Bằng chứng khoa học cũng chỉ ra có mối liên kết giữa RBD với rối loạn stress sau chấn thương và có thể xuất hiện ở những người mới trải qua chấn thương.
Những người nghiện rượu đột ngột thiếu rượu có thể gặp rối loạn hành vi giấc ngủ REM.
Rối loạn hành vi giấc ngủ REM có thể xảy ra cùng với các rối loạn khác như buồn ngủ ban ngày, ngưng thở khi ngủ, rối loạn vận động chân tay định kỳ và chứng mất ngủ.
Điều trị
Vì RBD có thể là tiền thân của các rối loạn thoái hóa thần kinh, chẳng hạn như chứng sa sút trí tuệ và bệnh Parkinson, nên cần hỏi chuyên gia về thần kinh nếu có các triệu chứng của RBD. Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Parkinson có thể không xuất hiện trong hơn 10 năm sau khi bắt đầu điều trị RBD, bệnh nhân nên đi khám thường xuyên.
Điều quan trọng là cần thư giãn giữ tâm lý thoải mái, không nên căng thẳng, lo nghĩ quá nhiều khi đã lên giường ngủ.
Hạn chế những hoạt động gây kích thích như: xem phim quá nhiều, đặc biệt là phim kích động, đọc sách quá hay, quá phấn khích, nghe nhạc quá to…
Không nên ăn nhiều trước khi đi ngủ. Tập thói quen đi ngủ và thức dậy đúng giờ mỗi ngày.
Không nên sử dụng quá nhiều chất kích thích như cà phê, trà, thuốc lá, rượu… vào buổi tối.
Tránh lạm dụng thuốc ngủ, chỉ dùng khi cần thiết và nên tham khảo ý kiến thầy thuốc.
Theo thời gian, các hành vi, hoạt động liên quan đến RBD có thể trở nên nặng nề hơn, bạo lực hơn, vì vậy, điều quan trọng là người bị bệnh cần đi khám và được điều trị sớm.
Theo: DƯƠNG QUÁN HẠ (Sức khỏe/DNCT)
